Northern Lights

The Northern Lights are one of nature’s most spectacular visual phenomena, and in this time lapse video they provide a breathtaking display of light, shape, and color over the course of a single night in Norway.

Over enkele weken vertrek ik naar Noorwegen. Dit poollicht zal ik waarschijnlijk niet zien. Dit verschijnsel doet zich meestal pas voor in de herfst.

Het poollicht hangt samen met uitbarstingen (protuberansen) op de zon, waarbij grote hoeveelheden geladen deeltjes het heelal ingeslingerd worden. Het aardmagnetisch veld zorgt ervoor dat de deeltjesstroom in de omgeving van de aarde wordt afgebogen en in de buurt van de noord– en Zuidpool met verhoogde snelheid de atmosfeer binnendringt. De van de zon afkomstige deeltjes bevatten veel energie, die in de bovenste kilometers van de atmosfeer door botsingen wordt overgedragen op zuurstof– en stikstofatomen. Die energie komt uiteindelijk weer vrij en wordt op 80 tot 1000 kilometer hoogte uitgestraald in de vorm van het kleurrijke poollicht. Dit werd pas in 1957 ontdekt, tijdens het Internationaal Geofysisch Jaar.

Het spreekt natuurlijk voor zich dat ver voor onze tijd de mensen ook zochten naar verklaringen voor het poollicht. Men vertelt dat het beeld van leven en dood in de verschillende auroraverhalen, in tal van culturen, telkens terugkomt: het verband met de geestenwereld en de strijd tussen bovennatuurlijke krachten in de hemel. Men denkt ook dat het verschijnsel voor veel mensen angstaanjagend was. In de middeleeuwen zagen sommige Europeanen de roodgloeiende aurora als een voorteken van onheil, oorlog en bloedvergieten. Er zijn ook nog andere gedachtegangen. Zo was er een Noor die al in het jaar 1250 dacht dat het ijs op Groenland zo veel kracht genereerde dat het licht van de aurora ermee kon ontstoken worden. Andere Scandinaviërs vroegen zich af of het een weerspiegeling van de zee of zelfs van een school haringen was. De Cree-indianen geloofden dat wie stierf, in een dansende geest – de geest van de aurora – belandt. Zij hebben de aurora’s altijd als heilig beschouwd. Ook de folklore en mythologie van volkeren zoals de Inuit en de Nieuw-Zeelandse Maori’s staat bol van verwijzingen naar de aurora’s, of “het branden van de hemel”.

Rond 1840 ontdekte de Engelse sterrenkundige en militair Sir Edward Sabine (1788 – 1883) dat er een relatie bestaat tussen de activiteit van zonnevlekken en het magnetische veld van de aarde. Sabine onderzocht magnetische stormen, die naalden van kompassen deden afwijken. De wisselingen in het aardmagnetisme traden tegelijkertijd op met noorder- en zuiderlicht. Om dit fenomeen verder te onderzoeken kreeg hij de Engelse regering zover dat zij in 1840 een netwerk van meetstations bouwde. Na analyse van zeer veel meetgegevens ontdekte Sabine dat de magnetische stormen een cyclus hadden van tien tot elf jaar.

De Duitse apotheker en sterrenkundige Samuel Schwabe had sinds 1826 dagelijks het aantal zonnevlekken geregistreerd. Ook hij nam een cyclus waar van tien à elf jaar. Sabine legde hun gegevens naast elkaar en kwam tot de conclusie dat er een verband bestaat tussen zonnevlekken en storingen in het aardmagnetisme.